De echte reden waarom je 13 in een bakkersdozijn krijgt
Heb je je ooit afgevraagd waarom een bakkers dozijn uit 13 stuks bestaat in plaats van de gebruikelijke 12? De term “bakkers dozijn” bestaat al eeuwen en is een veelgebruikte uitdrukking geworden in onze dagelijkse woordenschat. In dit artikel verkennen we de fascinerende geschiedenis achter de oorsprong van het bakkers dozijn en ontdekken we de echte redenen erachter.
De oorsprong van het dozijn van de bakker
Het concept van een bakkers dozijn gaat terug tot de middeleeuwen in Engeland. In deze periode stonden bakkers voor de uitdaging om ervoor te zorgen dat al hun broden even groot werden gebakken. Door het ontbreken van een goede weegschaal en variaties in het rijsproces, kwam er vaak brood met verschillende afmetingen uit de oven.
Om niet het risico te lopen bestraft te worden of zelfs fysiek gestraft te worden, namen de bakkers een voorzorgsmaatregel door een of twee extra broden aan hun bestellingen toe te voegen. Deze praktijk zorgde ervoor dat zelfs als sommige broden kleiner bleken dan bedoeld, de klanten toch de verwachte hoeveelheid brood kregen.
Het brood- en bierrecht
In de jaren 1200 voerde koning Hendrik III verschillende economische en handelsregels in, waaronder de Wet op het Brood en Bier. Volgens deze wet moest brood per gewicht worden verkocht in plaats van per eenheid. Het doel van deze wet was om de verkoop van brood te standaardiseren en consumenten te beschermen tegen gewetenloze praktijken.
De invoering van deze wet vormde echter een uitdaging voor bakkers die niet in staat waren om het gewicht van hun broden nauwkeurig te meten. Om juridische consequenties te vermijden en naleving van de wet te garanderen, begonnen bakkers bij elke bestelling een extra brood bij te voegen, waardoor ze in feite een bakkers dozijn creëerden.
De term “Dozijn van de bakker” krijgt vorm
Hoewel de gewoonte om een extra brood toe te voegen aan een bestelling van een bakker al eeuwen bestond, deed de term “bakkers dozijn” pas veel later officieel zijn intrede in de Engelse taal. In 1599 gebruikte toneelschrijver John Cooke de term in zijn komedie “Tu Quoque”.
Na verloop van tijd werd de term populairder en vond hij zijn weg naar verschillende woordenboeken en naslagwerken. Halverwege de vorige eeuw werd de term opgenomen in Hotten’s Slang Dictionary, waarmee de plaats in het Engelse lexicon verder werd verstevigd.
Waarom 13?
Je vraagt je misschien af waarom er specifiek 13 broden werden toegevoegd aan de bestelling van een bakker. Het getal 13 werd niet gekozen om mystieke of symbolische redenen. Het was gewoon een extra brood om ervoor te zorgen dat klanten de volledige waarde van hun aankoop kregen, ondanks variaties in de grootte van individuele broden.
Naarmate de eeuwen verstreken, werd de traditie van het bakkers dozijn voortgezet en vandaag de dag is het nog steeds een bekende praktijk in de bakkerij-industrie.
De volgende keer dat je in de bakkerij bent
Dus de volgende keer dat je een bakkerij bezoekt en een dozijn gebakjes of brood wilt kopen, vergeet dan niet om naar een dozijn van de bakker te vragen. Op die manier krijg je niet alleen een extra traktatie, maar maak je ook deel uit van een eeuwenoude traditie die teruggaat tot de middeleeuwen.
Nu je de fascinerende geschiedenis achter het dozijn van de bakker kent, kun je de redenering achter deze gewoonte waarderen en het verhaal met anderen delen. Geniet van je heerlijke gebak en denk aan de bakkers die een extra stap zetten om de klanttevredenheid te garanderen.
FAQ
Waarom is een dozijn 13 en niet 12?
De term “bakkers dozijn” vindt zijn oorsprong in middeleeuws Engeland toen bakkers een of twee extra broden aan hun bestellingen toevoegden om boetes voor variaties in de grootte van broden te vermijden. Dit zorgde ervoor dat klanten de verwachte hoeveelheid brood kregen, zelfs als sommige broden kleiner bleken dan bedoeld.
Wat was de reden achter de wet op het assisen van brood en bier?
De “Assize of Bread and Ale” wet, ingevoerd in de jaren 1200 door koning Hendrik III, vereiste dat brood per gewicht werd verkocht in plaats van in eenheden. Deze verordening was bedoeld om de verkoop van brood te standaardiseren en consumenten te beschermen tegen gewetenloze praktijken.
Werden bakkers beboet of gestraft voor het niet naleven van de wet?
Ja, bakkers die zich niet aan de regels van de koning hielden, konden boetes of zelfs fysieke straffen krijgen. Om deze gevolgen te vermijden, begonnen bakkers bij elke bestelling een extra brood te voegen, waardoor het bakkers dozijn ontstond.
Wanneer werd de term “bakkers dozijn” officieel in gebruik genomen?
De term “bakkers dozijn” werd officieel bedacht door toneelschrijver John Cooke in zijn komedie “Tu Quoque” in 1599. De term werd na verloop van tijd steeds populairder en werd halverwege de vorige eeuw opgenomen in woordenboeken zoals Hotten’s Slang Dictionary.
Waarom specifiek 13 broden in een bakkers dozijn?
Het getal 13 werd niet gekozen om symbolische of mystieke redenen. Het stond gewoon voor een extra brood dat werd toegevoegd om ervoor te zorgen dat klanten de volledige waarde van hun aankoop kregen, rekening houdend met variaties in broodmaten.
Wordt het bakkers dozijn vandaag de dag nog steeds gebruikt?
Ja, de traditie van het bakkers dozijn wordt vandaag de dag in veel bakkerijen nog steeds gevolgd. Hoewel moderne baktechnieken en nauwkeurige weegschalen variaties in de grootte van broden hebben geminimaliseerd, blijft het concept van een bakkers dozijn bestaan als een knipoog naar deze eeuwenoude traditie.